MİZACINIZ NEDİR? BESLENMENİZ NASIL OLMALIDIR?

MİZAÇLAR VE BESLENME BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM İslami tıpta dikkat edilecek noktalar: 1-            Besmele Her işe olduğu gibi beslenmeye de besmele ile yani “Rahman ve Rahim olan Allah’ın Adıyla” başlamak gerekiyor. Çünkü beslenmenin amacı bilinmelidir. Peygamber efendimiz Hz. Muhammed (s.a.a) “ Besmele ile başlanılmayan her iş kesiktir” diye buyurmaktadır. 2-            Dua 3-            Nezir 4-            Model olan önderlerimizi dinlemek ve itaat etmek Peygamber efendimiz (s.a.a) şöyle buyurmuştur. “ Benim ümmetimin şifası Kur’an okumak, bal yemek ve hacamat olmaktır” Kur’an’ın diğer bir adı da “şifa” dır. İsra süresi/82 “Biz Kur'an'dan, mü'minler için şifa ve rahmet olacak şeyler indiriyoruz.  Zalimlerin ise Kur'an, ancak zararını artırır.” İmam Cafer sadık (as)’den şöyle nakledilmiştir: “ Müminlerden birisi bir hastalıktan şikayetçi olursa, halis bir niyetle Kur’an’dan bu ayeti okur ve rahatsız olan yerine elini sürerse hangi hastalık olursa olsun şifa bulur.” Yine Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.a) şöyle buyurmuştur: “İbadet yetmiş kısımdır. Bunların en faziletlisi helal rızık talep etmektir.” İslam;  insanın beden ve ruh sağlığının beraber sağlıklı olması gerektiğini savunur. Ruhun ve bedenin sağlıklı olması ancak “ fıtrat”ın “islam” üzerinde olması ile ilgilidir. Bu nedenle, İslam üzere olan her delil, beden ve ruh üzerinde birer “şifa”dır. Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.a) şöyle buyuruyor. “Üç şey unutkanlığı giderir ve hıfz etmeyi sağlar. 1-            Kur’an okumak 2-            Dişleri fırçalamak 3-            Oruç tutmak İslam beden fıtratını korumada beş noktaya dikkat çekmektedir. 1-            Namaz kılmak 2-            Gusül 3-            Saç kesmek 4-            Tırnakları kısaltmak 5-            Mideyi temizlemek yani oruç. İmam Ali (as) bizlere şöyle hatırlatmaktadır. “ Kim yemekten önce tuz yalarsa yetmiş derde deva bulur.” Neml süresi /62 ayet-i kerime’de Rabb’imiz şöyle buyurmaktadır: “Yahut kendisine dua ettiği zaman zorda kalmışa cevap veren ve başa gelen sıkıntıları gideren kimdir?” Bu ayeti kerime üzerine Resulullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur. “Beş şey insanın amel terazisini ağır yapar. Süphanallah, Elhamdulullah, La ilahe illallah,  Allah’u Ekber demek ve evladının ölümüne sabretmek.” İmam Ali (as) şöyle buyuruyor: “ Allah’u Teâlâ kulunun iyiliğini ve hayrını istediği zaman ona az konuşmayı, az yemeyi ve az uyumayı ilham eder.” Verilen bu örneklerden şu anlaşılmaktadır. Hatırlatılan tüm öğretiler, insanları doğru olan mizaca çağırmaktadır. Doğru mizaç ise fıtrat üzere olabilmektir.

ŞİMDİ MİZAÇ ÇEŞİTLERİNİ TANIYALIM Mizaç tanınmadan yani kişi kendi bedenini tanımadan sağlıklı beslenmeyi sağlayamaz. Mizaçları genel olarak dört kategoriye ayırıyoruz. 1-            Su(Balgami) grubu olanlar; bu grupta olanların bedenleri soğuk ve nemlidir. 2-            Toprak(Sovdavi) grubu olanlar; bu grupta olanların bedenleri soğuk ve kurudur. 3-            Ateş(Safravi) grubu olanlar; bu grupta olanların bedenleri sıcak ve kurudur. 4-            Hava(Demevi)  grubu olanlar; bu grupta olanların bedenleri sıcak ve nemlidir.

SU (BALGAMİ)  GRUBU Soğuk ve nemlidirler. Vücut oranlarında su çok olduğundan bu ismi almışlardır. ÖZELLİKLERİ; 1-            Bu grupta olanlar genelde anne ve babaya çekerler. 2-            Saçları saf olur. Az saçlı doğarlar. Bazen saçsız doğarlar. 3-            Bedenleri yumuşak olur. 4-            Ciltleri güzel olur. 5-            Gözleri büyük olur. 6-            Genelde renkli gözlü olurlar. 7-            Burunları büyük olmaz. 8-            Ağızları ince olur. 9-            Uyudukları zaman ağızlarından köpük çıkar. 10-         Gözlerinden su akar, bedenleri çok nemli olur. 11-         Çok kaşıntısı olur. 12-         Rahimlerinde çok akıntısı olur. 13-         Eşleri sıcak olursa erkek çocukları çok olur. 14-         Sohbetleri çok olur. Çok konuşurlar. 15-         Yemekleri az hazmederler. 16-         Hareketleri ağır olur. 17-         Mideleri çok gazlı olur. 18-         Genelde salata ve yoğurt yerler. 19-         Ağızları kokar. 20-         Çok çabuk saçları ağarırlar. 21-         Çok çabuk acıkırlar. 22-         Çok çabuk yorulurlar. 23-         Çok terlerler. 24-         Çok uyurlar. 25-         Çok çabuk uykuları kaçar. 26-         Çok sabırlı olurlar. 27-         Bu gruptan olanların itaati iyi olur. 28-         Çok unutkan olurlar. 29-         Hızlı anlamazlar. Tekrara ihtiyaç duyarlar. 30-         Sayısal yönleri kuvvetli olurlar. 31-         Bu grupta olanlar,  nemli olursa hafızası iyi olur. 32-         Mideleri soğuk olursa tatlıları çok severler. 33-         Çocuklar soğuk olursa altlarına yaparlar. 34-         Büyük erkeklerde prostat çok olur. 35-         Bu grupta kadınlar çok düşük yaparlar. 36-         Hanımlarda çok kanamaları olur. 37-         Yumurtalıklarda çok kist olur. 38-         Bu grupta olanlarda troid hormonu az olur. 39-         Böbrek taşı çok olur. 40-         Romatizma çok görülür. 41-         Elleri ve ayakları çok şişerler. 42-         Ayak dikenleri çok görülür. 43-         Az duyarlar. 44-         Az su içerler. 45-         Genelde parmaklarda ve ayak dokularında şişme olur. SU (BALGAM) GRUBU OLANLAR NE YEMELİDİRLER? 1-            Bu grupta olanlar soğuk oldukları için soğuk gruptan yiyecekler yememelidirler. 2-            Sonbahar ve ilkbaharda soğan yememelidirler. 3-            Yoğurt, peynir, süt ve ayran onların soğukluklarını daha da artırır. 4-            Peynir yerlerse çörek otu, ceviz, kimyon ya da susamla beraber yiyebilirler. 5-            Yoğurdu nane, kekikle yerlerse iyi olur. 6-            Sütü bal, hurma, incir, dutla içmeleri daha iyi olur. 7-            Boyunlarından hacamat olursa zararlı olur. 8-            Çok gülmek, çok ağlamak bedeni daha da soğutur. 9-            Kötü filmlere bakmak bunlar için doğru değildir. 10-         Meyve sebze yemelidirler. 11-         Bedeni zeytinyağı ile yağlamaları iyi olur. 12-         Spor yapmalıdırlar. 13-         Öğlen bir saat uyumaları iyi olur. 14-         Sofrada çok çeşitli yemek yememelidirler. 15-         Bu grupta olanlar kırk gün sabah aç karnına bal yerse çok iyi olur 16-         Çörek otunu bal ile yerse tansiyon hastalarına faydalı olur. 17-         Her gece üzerlik yemesi iyi olur. 18-         Siyah zeytin yemeleri gerekir. 19-         Bu grupta olanlar tarçına ağırlık vermelidirler. 20-         Bu grupta olanlara bir kaşık bal, bir kaşık nane suyu ve yarım kaşık sirke bir bardak suya karıştırıp içmeleri iyi olur. Bedenlerini dengeler.

TOPRAK (SOVDAVİ) GRUBU  Soğuk ve kuru olurlar. Toprak ve havadan oluşurlar. ÖZELLİKLERİ 1-            Ağızları kuru olur. 2-            Bedenleri zayıf olur. 3-            Elleri ince ve uzun olur. 4-            Bedenleri düz olur. 5-            Genelde siyah ciltli olur. 6-            Gözaltları siyah olur. Genetik olanlar bu gruptan olmayabilir. 7-            Genellikle az uyurlar. 8-            Derin uykuya dalamazlar. Bu yüzden uyumadık derler. 9-            Bu grupta olanlarda kanser ve alaca hastalığı çok görülür. 10-         Çok ders çalışırlar. 11-         Sinir hastası çok olurlar. 12-         Çok hesapçı olur. 13-         Dostlukları çabuk olmaz. 14-         Korkak olmazlar 15-         Yöneticilik özellikleri taşırlar. 16-         Çok az gülerler. 17-         Çabuk kahrederler. 18-         Çok kinci olurlar. 19-         Cimri olurlar. 20-         Çevrelerinde çok kişilerin olmasını istemezler. 21-         Siyah rengi çok severler. 22-         Çok dakik olurlar. 23-         Ahlaklı gibi görünürler ama kendileri amel etmezler. 24-         Suda hanımlar çok temiz olurlar. 25-         Her şeyi kafalarına takarlar. 26-         Korkunç rüyalar görürler. 27-         Vesveseli olurlar. 28-         Burunları uzun, elleri kuru ve uzun olur. 29-         Çabuk koku alırlar. 30-         Kulakları iyi duyarlar. 31-         Çabuk doyarlar. 32-         Ağızları tatsız olur. 33-         Çabuk acıkırlar. 34-         Çok kıllı olurlar. 35-         Çok saçlı olurlar. 36-         Bedenlerine çok kramp girer. 37-         Erkek çocuklar sigara içmeye meyilli olurlar. 38-         Çok ishal olurlar. 39-         Çok az dostu olur. Severlerse asla bırakmazlar. 40-         Çok çabuk saçları ağarır. 41-         Kafaları kaşınır, saçları çabuk kırılır. 42-         Gözünden alerjileri çok olur. 43-         Tırnakları çabuk kırılır.

SOVDAVİ OLAN NE YAPMALIDIR? 1- İlaç kullanımı çok olduğunda o kişinin beyni sovdavi olur. 2- Bu grupta olanların tedavileri zor olur. 3- Doğum yapan hanımlar yalnız bırakılmamalıdırlar. 4- Yemeklerin çok sıcak veya çok soğuk olması iyi değildir. 5- Yemeklere kimyon koymaları iyi olur. 6- Sıcak grubunda olan yiyeceklerden yemeleri gerekir. 7- Bilgisayar başında uzun oturanlar sovdaviliği olurlar. 8-Sürekli turşu yemek insanları sovdavi olmaya götürür. 9- Kelle- paça yemeleri iyi olur. 10- Çok yemek yeme kişiyi sovdavi yapar. 11-Ayakta yemek sovdavi olmaya iter. 12-Uzun süre tv. izlemek sovdavi artırır. 13- Alkol tüketmek kişiyi sovdavi yapar. 14-Hazır yemekler sovdavi artırır. 15-Spor yapmalıdırlar 16- Soğuk hacamat yapabilirler. 17-Düzenli yemek yemeliler. 18- Zikir ile ilgilenmeliler 19- Kepekli ekmek yemeliler 20- Bal yemeliler 21-Düdüklü tencerede pişen yemekleri yememelidirler. 22-Şu karışımı içmeleri tavsiye edilir: İki yemek kaşığı sirke İki yemek kaşığı bal Bir bardak su,  karıştırılıp 14 gün süreyle akşamları içmeleri tavsiye olunur. 23- Sovdavilılara nemli hava iyi gelir. 24-Vücutlarına ve kafalarındaki bıngıldak yerine acı badem yağı sürmeleri iyi olur. 25-Üzerlik yemeleri kemik ağrılarını azaltır. 26-Kuzu eti yemeleri tavsiye olunur.

ATEŞ (SAFRAVİ) GRUBU Sıcak ve kurudurlar. Adını safra kesesinden alır. ÖZELLİKLERİ: 1-Dış görüntüleri zayıf olur. 2-Ayak bilekleri ince olur. 3-Boyları uzun olur. 4-Saçları nemli olur. 5-Kalça ve belleri kalın olur. 6-Erkeklerin sırtları kıllı olur. 7-Erkeklerde genellikle kellik görülür, saçları önünden dökülür. 8-Genelde saçlar koyu ve dalgalıdır. 9-Ciltleri sarı ve kurudur. 10-Genellikle alnı ve burnu sivilceli olur. 11-Sık sık tuvalete giderler. 12-Damarları çabuk belli olur. 13-Sinirlenince yüzleri sararır, boyun damarları atar, renkleri çabuk değişir, elleri titrer. 14-Ciltleri kepeklenir. 15-Ayaklarının altında deri soyulması görülür. 16-Egzama olurlar. 17-Hafızaları kuvvetli olur. 18-Hazır cevaplıdırlar. 19-Sakin oturmazlar. 20-Sıcakları sevmezler. 21-Değişkendirler, bir anda mutlu olup bir anda üzülebilirler. 22-Çok cesaretli olurlar. 23-Kulakları ve gözleri çok çabuk algılar. 24- Hırçın olurlar. 25-Burunları büyük olur. 26-İştahları az olur. 27-Gaitaları çok kokar. 28-Erkeklerinde kısırlık oranı daha yüksektir. 29-Kadınlar çok sıcak olurlar. 30-Az hasta olurlar. 31-Sonbaharda daha iyi olurlar. 32-Tansiyon ve kolesterol problemleri daha çok olur. 33-Safraları artınca karaciğerde yağlanma olur. 34- Soğuk su içmeyi severler. 35-Tırnakları kırılır. 36-Uyuması az olur, çabuk uyanırlar. 37-Çok çabuk sinirlenip çok çabuk pişman olurlar. 38-Hamile kadınların bedenleri zayıf olur ve halsiz olurlar. 39-bu grupta olanların bağırsakları çok çalışmaz. Safra keselerinde taş oluşur.

ATEŞ (SAFRAVİ) GRUBU OLANLAR NE YAPMALILAR? 1- Yemeklerin yanında limon suyu kullanmalılar. 2- Nar eşlisi yemekte iyi olur. 3- Her Cuma aç karnına bir nar yerlerse kalbi güçlendirir. 4- Karpuz yemeleri tavsiye olunur. 5- Yağlı yemeklerden kaçınılmalıdır. Özellikle kızartma yememelidirler. 6-Susam ve zeytinyağı kullanılmalıdır. 7-Hacamat yapmak iyi olur. 8- Sülük atmak iyi olur. 9-Zencefil şerbeti tavsiye olunur. 10-İki kaşık bal, iki kaşık nane suyu, iki kaşık sirke ve bir bardak su karıştırıp içmeleri tavsiye olunur.

HAVA (DEMEVİ) GRUBU OLANLAR Sıcak ve nemlidirler. ÖZELLİKLERİ; 1-  Kasları geniş ve sıkı olurlar. 2- Bedenleri genelde düz olur. 3- Uzun boyludurlar. 4- Burunları ve çeneleri büyük olur. 5- Tırnakları biraz kırmızı olur. 6- Kanamaları az olur. 7- Ciltleri buğday renkli ve kırmızı olur. 8- Vücutları sivilceli olur 9- Buluğ çağında suretleri değişir. 10- Saçları çabuk uzar. 11- Saçları saf, nemli ve siyah olur. 12- Çabuk evlenirler. 13-Damarları çok belli olur. 14- Kolesterol ve tansiyon problemi bu grupta olanlarda çok olur. 15- Soğuk içecekler içmeyi çok severler. 16- Çok yemek yerler. 17- Hazmı iyi olur ve ağızları kokmazlar. 18- Çok horlarlar. 19- İdrar ve gaitaları çok kokmazlar. 20- Tatlıyı çok severler. 21- Cinsel istekleri çok olurlar. 22- Zihinleri açık olurlar. Bu yüzden hayalleri çok olur. 22- Sohbetleri çok ve neşeli olur. 23- Bu grupta olanlar liderlik özellikleri taşırlar. 24- Çok okurlar. Büyük işlere adaydırlar. 25- Yorgunluk hissetmezler. 26- Sinirlenince çok fena olurlar. 27-Demeviler çok âşık olurlar. 28- Kaşlarını çatarlar. 29- Kalplerinden ağlarlar. 30- Hep hareketli olurlar. 31- Sürekli değişiklikleri severler. 32- Çok hasta olmazlar. 33- Çok uyurlar. 34- Hazır cevap olurlar. HAVA( DEMEVİ) GRUBU OLANLAR NE YAPMALILAR? 1- Çok spor yapmalılar 2- Yüzmeye gitmeliler. 3- Sülük attırabilirler. 4- Hacamat yaptırmalıdırlar. 5- Hacamatı başlarından yaptırmalılar. 6- Üç günde bir et yemeliler

GENEL OLARAK DİKKAT EDİLECEKLER 1- EN GÜZEL GRUP KARIŞIK VE MUTEDİL OLMAKTIR. 2- AMAÇ GRUP ÖZELLİĞİNİ BİLEREK ONA GÖRE BESLENME İLE DENGEYİ SAĞLAMAKTIR. 3- YAŞ İLERLEDİKÇE ÖZELLİKLE KADINLARDA SOVDAVİLİK ARTAR. BUNA GÖRE BESLENME İLE BU DENGE KORUNABİLİR. 4- KONSERVE ÜRÜNLERİ SUĞDALIĞI ARTIRTIRDIĞI İÇİN KULLANIMI PEK TAVSİYE EDİLMEZ. 5- SPOR YAPILMASI HER GRUP İÇİN ÖNEMLİDİR. 6- ÇOK GÜLMEK, ÇOK AĞLAMAK VE ÇOK UYUMAK BEDENİ SOĞUTUR. BU NEDENLE TAVSİYE EDİLMEZ. 7- KÖTÜ FİLMLER VE KÖTÜ HABERLERİ İZLEMEK BEDENİ SOĞUTUR. 8- ÇOK ÇEŞİTLİ YEMEKLER YEMEK SAFRAYI ARTIRIR. 9- HAZIR TAVUKLAR SAFRAYI ARTIRIR. 10- DENGEYİ YAKALAMAK VE DOĞRU BESLENEBİLMEK İÇİN HER YİYECEĞİN HANGİ GRUPTAN OLDUĞUNU BİLMEK GEREKİR.

TEMEL YİYECEKLER. Tuz – sıcak ve kuru Üzerlik-sıcak ve kuru (kolesterol düşürmek için bal ile karıştırılır) Vanilya- sıcak ve kuru Kaju – sıcak ve kuru ( limon veya bal ile karıştırılır) Yer fıstığı –sıcak ve nemli Çam fıstığı-sıcak ve kuru Antep fıstığı- sıcak ve kuru Ay çekirdeği- sıcak ve kuru Karpuz çekirdeği- soğuk ve nemli Kavun çekirdeği- sıcak ve nemli Ceviz-sıcak ve kuru Susam-sıcak ve nemli Pekmez –sıcak ve nemli Koruk suyu- soğuk ve nemli Sirke- soğuk ve nemli Nar ekşisi- sıcak ve nemli Zencefil, kekik- sıcak ve nemli Lavanta- sıcak ve kuru Yeşil çay, siyah çay- sıcak ve kuru ( içine zencefil, tarçın atılabilir) Hardal- sıcak ve kuru (badem yağı veya sirke atılabilir) Tarçın- sıcak ve kuru (sirke) Safran- sıcak ve kuru Kimyon sıcak ve kuru Sumak- sıcak ve kuru Çörek otu- sıcak ve kuru Karabiber- sıcak ve kuru (bademyağı, zeytinyağı ile kullanılmalıdır) Kahve- soğuk ve kuru Kakao-sıcak ve kuru Gülsuyu- soğuk ve nemli Menekşe çiçeği- sıcak ve nemli Karanfil- sıcak ve kuru Şeftali- soğuk ve nemli Erik- soğuk ve nemli Vişne- soğuk ve nemli Ananas- sıcak ve nemli Kavun- sıcak ve nemli Karpuz- soğuk ve nemli Üzüm- sıcak ve nemli Nar- sıcak ve nemli Çilek- soğuk ve nemli Elma- sıcak ve nemli Armut- sıcak ve nemli Muz- sıcak ve nemli Kayısı- sıcak ve nemli İncir- sıcak ve nemli Kuyruk yağı- sıcak ve nemli Ayçiçeği yağı- soğuk ve nemli Mısır yağı- soğuk ve kuru Zeytinyağı- sıcak ve kuru Tereyağı- sıcak ve kuru Susam yağı- sıcak ve nemli Badem yağı- sıcak ve kuru Fındık yağı- sıcak ve kuru Kuru soğan- sıcak ve kuru Sarımsak- sıcak ve kuru Patates- soğuk ve nemli Şalgam- sıcak ve nemli

BESLENME NASIL HAZIRLANMALIDIR? ÖRNEK; çay içmek istiyoruz. Ben mizacımı tanıyorum. Çay içeceğinin sıcak ve kuru olduğunu biliyorum. Eğer ben soğuk ve kuru isem çay beni daha da kurutur. Eğer sıcak isem çay daha da sıcak yapar. O halde çay içeceğini dengeliyorum. İçine bir parça zencefil ya da tarçın atabilirim. Bu bizim için daha yararlı olacaktır. Beslenmenin sağlık üzerindeki etkisi önemli olduğu kadar mizaç üzerinde de etkilidir. ÖRNEK; patates haşlaması bir yemek yapmak istiyorum. Tarçın, zencefil, kekik, kimyon veya nane ile dengeleyebilirim. ÖRNEK; Vişne soğuk ve nemlidir. Kompostosuna biraz karanfil ekleyebilirim.

NURİYE ACAR