ÇOCUĞUM VAR!

Bizim yedi yaş civarında bir çocuğumuz var. Ona bu dönemde nasıl bir aşama izlemeliyiz? Bu konuda yapabileceğimiz önerilerinizi bekliyoruz. Şimdiden bir anne ve baba olarak çok teşekkür ederiz.                                                                                                                                          ÖZDEN Değerli okurumuz, bizi takip edip böyle bir soru yönelttiğiniz için aslında biz teşekkür ederiz. Bir ebeveyn olarak bu duyarlılığınızdan dolayı da sizi tebrik ederiz. Şimdi soru kritik bir dönemi içeriyor. Öncelikle çocuğunuzu değerlendirmelisiniz. Üç aşamada çocuk kendi dönemini takip ediyor mu, geride mi, yaşından öncelikli mi, bunun tespit edilmesi gerekir. 1-      Zekâ yaşı 2-      Psikolojik yaş 3-      Cinsel yaş Bu üç aşamada çocuğa dikkat edip, buna göre davranmalısınız. Örneğin çocuğunuz yedi yaşında olabilir ama psikolojik olarak beş yaş çocuğu gibi ise, yedi yaş çocuğu gibi sorumluluklar verdiğiniz takdirde bu ona ağır gelebilir. Veya zekâ yaşı on yaş çocuğu gibi ise, ona yedi yaş çocuğu gibi ödevler verdiğinizde umursamaz tavırlar gelişebilir. Bu yüzden tüm çocukluk dönemlerinde çocuğumuzu bu üç aşamada ayrı ayrı yaş ortalamasını düşünmemiz gerekir. Bundan sonra çocuğumuza yaklaşım şeklini belirliyoruz. Elbette o bölgenin coğrafik yapısı, kültürel yaklaşımı, anne ve babanın tutumu, beslenmesi gibi etkenlerde bu aşamaları etkileyen faktörler arasındadır. Yedi yaş dönemi çocuğun ikinci zor geçiş dönemidir. İlki 2-3 yaş dönemi idi. ikincisi de bu dönemdir. Bu dönem kaprisler dönemidir. Çünkü bu dönemde sosyal benliği tanımaya, toplum içerisinde nasıl bir konum belirlemeye çalışır. Bu nedenle iniş çıkışlar yaşayabilir. Çocuğun toplumsal kimliği yeni belirlemeye başlıyor. Bu yüzden ebeveyn olarak çocuğumuza sabırlı davranıp bu zorlandığı dönemde ona yardımcı olmalıyız. Neler yapabiliriz. 1-      Bu dönemde okul başlıyor. Arkadaşları ve öğretmeniyle olan uyumunda yardımcı olabiliriz. Bir anne babanın çocuğuna yapabileceği en büyük iyilik onları dinlemektir. Onları dinleyerek nerelerde sorunlar yaşadığını tespit edebiliriz. Ayrıca derslerine olan dikkatini de göz ardı etmemeliyiz. 2-      Çocuğumuzun başarılı olması o ailenin de kitaba önem vermesine bağlıdır. Bu yüzden anne ve baba ve diğer aile efradı da kitap okuma alışkanlıkları olmalıdır. Hatta zaman zaman ailece etüt yapılabilir. Bu çocuğun motivasyonunu, kitap içinde kilerine merakı uyandırabilir. 3-      Bu dönemde sık sık diş sorunları yaşayabilirler. Ağrı onları daha sinirli yapabilir. Bu nedenle diş sorunları ile yakından ilgilenmek gerekir. 4-      Çevreye adaptasyon yeni olduğundan dışarıdan yiyecek alma, topluluk içinde bulunma, toplu yerlerde tuvalete gitme gibi sebeplerden dolayı diğer döneme oranla daha çok enfeksiyon hastalıklarına yakalanırlar. Bu konuda topluluk içinde kendini koruma yöntemlerini de çocuğumuza hatırlatmamız gerekmektedir. 5-      Enfeksiyonlara karşı dirençli olması hem de diş sorunlarından dolayı çocuğun beslenmesine dikkat edilmelidir. 6-      Sağlıksız çocuğun psikolojik sorunları daha çok olmaktadır. Aşırı sinirli, hırçın, rahat uyuyamama, burnunu kaşıyan, uykuda salyası akan, sürekli ağlayan çocukların sağlık açısından değerlendirilmesi gerekir. Sağlık sorunları olan çocuğu psikolojik yaklaşıldığında çabalar sonuç vermeyecektir. Ebeveynlerin bu açıdan uyanık olması gerekmektedir. 7-      Hâlâ uzayan gece idrar kaçırma olabilir. Bu durumunda bir doktor tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir. 8-      Tuvalet eğitimi önemlidir. Kendini temizleyebilmelidir. Yavaş yavaş ibadetler dönemi başlamaktadır. Bu yüzden necasete uzak durmanın önemi anlatılmalıdır. 9-       Bu dönemde nefsanî çıkışlar çok olacaktır. Çocuğumuzla iletişim kurarak yaptıklarının sebepleri tespit edilebilir. Haklı veya haksız sebepler açıklanabilir. Bu dönemlerde kapris çok olacaktır. Ne şımarık olmasına ne de içe dönük olmasına izin vermemeliyiz. Bu nedenle sevgide ve yaklaşımda dengeli davranmalıyız. 10-   Bu dönemlerde beslenme, çalışma, uyku, oyun gibi alanlarda iyi bir plan yapamazlar. Onlara iyi bir planda nelere dikkat edilebileceği gösterilmelidir. Gerekirse iş birliği yapılmalıdır. 11-   Çocuğun güzel ve üstün yanları öne çıkarılmalıdır. Bu çocuğun kendine güvenini artıracaktır. Sorumluluk altına girmeyi heveslendirecektir. 12-   Eğer kardeşleri varsa sevgi ve sorumluluk vermede adaletli davranılması gerekmektedir. 13-    Çocuğun kaldırabileceği sorumluluklar verilmelidir. Sen yapamazsın diyerek çocuk rencide edilmemelidir. 14-   Asla ebeveyn olarak çocuk dövülmemelidir. Çocuğa argo sözler, lakaplar takılmamalıdır. 15-   Çocuklara ait bir oda olmasa bile bir dolap, bir masa olmalıdır. Çocuğun kendisine ait kitapları, bir Kur’an’ı, bir seccadesi, bir çantası, bazı oyuncakları, anne babasıyla yaptıkları faaliyetleri vs. olmalıdır. Bu onda şahsiyet geliştirir. 16-   El tecrübeleri gelişmesi, çocuğun kendini geliştirmesi ve hayal dünyasını ifade edebilmesi için faaliyetler yapılabilir. 17-   Çocukta yaşama isteğini uyandırma ve mutluluğu fark etme adına sanat alanlarına da yöneltmek gerekir. Ama çocuğun yaşına dikkat ederek olmalıdır. Kendisine uygun alan hangisi ise ona yönelik fırsatlar verilmelidir. 18-   Anne ve baba çocukta rol modeldir. Bu yüzden anne ve baba arasındaki ilişki süreci ve uyumu önemlidir. Bir babanın çocuğuna en güzel hediyesi onun annesini sevmesidir. Bir annenin çocuğuna vereceği en güzel hediye de babasını sevmesidir. 19-   Bu dönemlerde asla korkutucu davranılmamalıdır. Ahiret inancı veya diğer din konuları anlatıldığı takdirde hep müjdeleyici davranılmalıdır.   20-   Çocuklara model kahramanlar olarak peygamberler ve seçilmiş ilahi modeller anlatılmalıdır. Ki sadece onlarda sapma yoktur. Medyanın ürettiği hayali kahramanlara veya klasik kitaplarda üretilmiş hayatta olamayacak modellere özendirilmemelidir. Bu ileride çocukta hayal kırıklığı yaratabilir. 21-   Bu dönemlerde çocuğumuza dua etmeyi öğretmeliyiz. Bu çocuğumuzun umutsuzluğa kapılmasına engel olacaktır. Bu dönemlerde kekeleme, tutuklaşma, tik gibi sıkıntılar gelişebilir. Bu yüzden dua etmeyi öğretmek çocuğun kendini tıkamasına engel olacaktır. Bir umut aşısıdır. 22-   Çocukların enerjilerini boşaltabileceği oyun alanı ve zamanı verilmelidir. Bu çocuğu rahatlatacaktır. Bazen de ailece oyun oynanmalıdır. Bu çocuğun anne ve babasıyla iletişimini kolaylaştıracaktır. 23-   Çocuğunuza zaman zaman hikâyeler anlatın. Vermek istediğiniz öğüdü hikâyedeki kahramanlar üzerinden verebilirsiniz. 24-   Fikir olgunluğu bu dönemlerde başlar. Bu yüzden düşüncelerinizin sebebini açıklamayı unutmayın. 25-   Namaza teşvik edebilirsiniz. Zaman zaman ailece cemaat namazı kılın. Ailece tespih çekin, dua edin. Bu çocuğu motive edecektir. Yanlış ta olsa engel olmayın. Zaten bu dönem de ibadetler taklit ile başlar.  Yarım gün oruç tutmalar, basit ezberler, tespihler yaptırılabilir. 26-   Çocuğunuza zaman zaman küçük hediyeler alın. Bu onları önemsediğinizi gösterir. 27-   Çocuğunuza zaman zaman iltifat edin. Sevdiğinizi söyleyin. 28-   Eve girerken çocuklarınıza selam verin. 29-   Çocuklarınızı arada kendi harçlıklarından infak vermeye özendirin. Diğer insanlarla empati kurdurun. 30-   Çocukların davetini kabul edin. Veya onları arkadaşlarıyla misafirliğe davet edin. 31- Anne ve baba olarak çocuklarımızın salih olması için kendimizi yetiştirmeye devam ettiğimiz gibi, dua etmeyi de ihmal etmeyelim. Rabb'imiz talebimiz üzere yardımcımız olacaktır. Güzel niyetler çocuklarımıza telkin olacaktır.

 "Rabb'im! Bana sâlihlerden olacak bir evlat ver" 

(Saffat süresi/100)